Kadın adaylar çiçek değil, başkan olmak istiyorlar

ARZU AKYOL

[email protected]

Türkiye'yi 30 Mart 2014 tarihinde yapılacak yerel seçimlerin heyecanı sardı. Biz de bu vesileyle yerel seçimlerde kadınların durumuna bir göz atalım istedik. Türkiye'deki yerel seçim tarihine baktığımızda durum kadınlar için hiç de parlak değil. 1930-2009 yılları arasında toplam 17 yerel seçim yapılmış. Bu seçimlerde toplam 1159 erkek il belediye başkanı seçilirken sadece 6 kadın il belediye başkanı olmuş. En son yapılan 2009 yerel seçimlerinde ise 2 bin 950 belediye başkanı adayı arasından 26 kadın, belediye başkanı olarak seçilmeyi başarmış. 30 Mart'ta yapılacak 2014 Yerel Seçimleri'nin sonuçlarını da kadınlar açısından tahmin etmek zor değil aslında. Partilerin aday listelerine bakmak yeterli. 4 bin 155 aday arasında kadın aday sayısı sadece 246. Bu rakamlara bakıldığında kadınların bu seçimlerde de yok

sayıldığını söylemek mümkün.

ADAY KADIN SAYISI ÇOK AZ

Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA-DER) Başkanı Çiğdem Aydın da bizimle aynı fikirde. Yıllardır siyasette kadın temsilinin artırılması için mücadele eden Çiğdem Hanım'a kulak verelim. "Seçim sürecinin başında bütün siyasi partiler kadınlara yönelik cesaretlendirici çağrılarda bulundular. Kadınların lehine parasal düzenlemeler de yapıldı. Bu düzenlemeler destekleyici rol oynadı ve ilk kez bu kadar çok sayıda kadın gördük yerel seçimlerde. Büyükşehir Belediye Başkanlığı'ndan il başkanlığına, ilçe belediye başkanlığından belediye meclis üyeliğine ve muhtarlıklara her pozisyon için çok sayıda kadın, aday oldu. Fakat gösterilen aday sayısı beklentilerimizin son derece altında kaldı.

KOTA, PARİTE, EŞBAŞKANLIK...

Tamam 2014 yerel seçimlerine gelindiğinde kadınlar için mevcut durum pek de iç açıcı değil. Ama çözüm ne? Aydın'a göre çözüm son derece basit. "Tüm dünyada kadın temsili için geliştirilmiş kota, parite, eşbaşkanlık, fermuar sistemi gibi araçlar var. Bunları yok sayarak eşitlik sağlamak mümkün değil. Bütün partilerin bu araçları kullanması lazım. Kotaysa kota, eşbaşkanlıksa eşbaşkanlık...Ondan sonra da yan çizme ama. Ben demokratım ben eşitlikçiyim diyorsan bunun altını o mekanizmayla doldurmalısın. Bu sahtekarlıktan bıktık kadınlar olarak."

GÜLÜMSER HEPER

CHP SİVAS BELEDİYE BAŞKAN ADAYI

Parti farkı gözetmeden baktığımda geçmişte olduğu gibi 2014 yerel seçimlerinde de kadın aday sayısı az. Kadına karşı ön yargının sebebi siyasette patronların erkek olmasından kaynaklanıyor. Sanattan spora kadar değişmeyen erkek çoğunlukta istihdam, siyasette de değişmiyor. Ön yargının gerekçesi erkeklerin kadına bakışı yanında, siyasetin mevcut haliyle kadınların oynaması için müsait bir zemin olmaması. Bu haliyle Türk siyasetine girmeyi başarmış kadınların da işi zor. Partiler, siyasi ortamın bu aşamalarının herhangi birinde takılmış kadınlarla dolu.

Kadınların içi boş kadın sloganlarına, eylemlerine takılmaması; bilimle, akılla, ahlakla ön plana çıkma gayretinden yılmaması gerekir. Kadın siyasetçiler hakkında en iyi tanımlamayı bir seçmenim yaptı ve "Hocam, kadınlar arkasından kötü konuşulsun istemez" dedi ki şimdiye kadar duyduğum en doğru analizdir. Nitekim alan çalışmalarımda aklıselim erkek dostlarım da bu ifadeyi kullanıyor ve siyasette bir kadının şefkatine ihtiyaç olduğunu ifade ediyorlar.

FATMA ŞAHİN

AK PARTİ GAZİANTEP BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKAN ADAYI

2011 Genel Seçimlerinde Parlamento'daki kadın milletvekili sayısı 79'a yükseldi. 19 siyasi partinin katıldığı 2009 Yerel Seçimlerinde; 44 kadın il belediye başkanlıklarına, 321 kadın da ilçe ve belde belediye başkanlıklarına aday gösterildi. Bu seçimlerde, Türkiye genelinde toplam 2948 belediye başkanı seçildi. Bunlardan sadece 26'sı kadın. Bu kadınlardan ise sadece iki tanesi il belediye başkanı oldu. 31 bin 790 belediye meclis üyesinin ise 1 bin 340'ını kadınlar oluşturdu. Toplam 3 bin 379 il genel meclis üyesinin de 110'u kadın. Bu oranların artırılmasının gerekliliği ortada. Ama hala alınacak çok yolumuz var. Tabii bu sadece partimizin çabasıyla başarılacak bir şey değil. Güçlü kadınlar bir araya gelmeli, öykünülecek başarılara imza atmalı, rol model oluşturmalı. Kadınların meydanlara çıkması gerek. Ben şahsen şu anda bir güçlükle karşılaşmıyorum. Ama bunun için çok çok çalışmam ve kararlılık göstermem gerekti. Siyasete 2001'de girdim. Partinin Gaziantep'teki kuruluşunda yer aldım. İlk başta dört kadındık ama benim dışımdaki arkadaşlarımız devam etmedi. Tek başıma ve ısrarla tüm toplantılara devam ettim. Siyasette rekabet çok büyüktür. Bu rekabete rağmen kadın olarak ayakta kalmaya çalıştım. Bu işin bir kadın erkek meselesi olmadığını, liyakat meselesi olduğunu ispatlamak dört yılımı aldı. Ben daha fazla çalışmak zorundaydım; bunu da yaptım. Erkekler eve gittiğinde ben çalışmaya devam ettim. Bugünkü durum o günlere göre daha iyi. Kendisini ispat etmiş pek çok başarılı kadınımız var. Erkek siyasetçilerin gerçekten çalışan, başarılı işlere imza atan, kendisini ispat eden bir kadını görmezden gelme lüksü yok eskisi kadar. Kadınlarımız, her ne kadar güçlü engeller olsa da, hiçbir bahanenin arkasına sığınmadan çalışmaya devam etsinler. Yaptıkları çalışmalar, bir kadının değil bir insanın çalışmaları olarak görülene değin inatla çaba göstersinler.

GÜLTAN KIŞANAK

BDP DİYARBAKIR BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKAN ADAYI

Kadın adaylara karşı toplumsal bir önyargı olduğunu düşünmüyorum. Sadece egemen erkek zihniyeti, siyaseti bir iktidar alanı olarak inşa etmiş ve kadınlara yer açmıyor. Kadınları karar alma süreçlerinin dışında tutmaya çalışıyor. Her şeye rağmen ben yine de umutluyum. Halk, temiz siyaseti esas alan, toplumun tüm kesimlerini kapsayan, kadın adayları istiyor. Bunun kanıtlarından biri de eşbaşkanlık sisteminin gördüğü toplumsal kabul. Kadının yerel yönetimlerde olması her şeyden önce yerel yönetimlerin toplumun yarısını oluşturan kadınlara kapılarının açılması demektir. Klasik belediyecilik hizmetlerinin ötesinde, kadın belediyeciliği ile toplumsal katılımı, sosyal ve kültürel politikaları, şeffaf ve hesap verebilirliği esas alarak çalışacağız.